ΠΟΙΟΣ ΚΥΒΕΡΝΑ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ;

 

ΠΟΙΟΣ ΚΥΒΕΡΝΑ ΑΥΤΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ

 

«Ποιός κυβερνά επιτέλους αυτον τον τόπο;» είχε αναρωτηθεί πρώην πρωθυπουργός της χώρας πριν απο κάποιες δεκαετίες. Εάν λοιπον οι κατέχοντες αξιώματα έχουν αμφιβολίες όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του Ελληνικού Κράτους, τί απαιτήσεις μπορούμε να έχουμε από τους απλούς πολίτες;

Ο καταιγισμός οικονoμικών και κοινωνικών εξελίξεων την τελευταία δεκαετία φαίνεται να έχει προκαλέσει σύγχυση στους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι καλούνται να προσαρμοστούν στα δεδομένα μιας νέας τάξης πραγμάτων, δίχως να έχουν ιδιαίτερη γνώση του νομικού υπόβαθρου της κοινωνίας στην οποία διαβιούν .

Θεωρητικά στη σύγχρονη εποχή ο πλανήτης μας αποτελείται από ανεξάρτητα μεταξύ τους Κυρίαρχα Έθνη Κράτη (Sovereign Nation States), τα οποία, μέσω της εθελοντικής συμμετοχής τους στον θεσμό του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (1945) αναγνωρίζουν την ύπαρξη των υπολοίπων και έχουν ως βασική αρχή τη μη εμπλοκή στις εσωτερικές υποθέσεις του άλλων.  

Στο πλαίσιο αυτό, έγινε δυνατή η σύναψη σημαντικών διεθνών συμφωνιών, όπως η οικονομική συμφωνία του Μπρέτττον Γουντς, η διακύρηξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλες. Οι δύο αυτές συμβάσεις είχαν ως απώτερο στόχο η μεν την υλική αφθονία, η δε την πνευματική ευεξία και το σεβασμό στον άνθρωπο.

Τί μεσολάβησε λοιπόν και φτάσαμε σήμερα να μιλάμε για περιορισμό των ατομικών ελευθεριών, ενώ οι «ειδικοί» κάνουν λόγο για παγκόσμιο χρέος γύρω στα 260 τρις δολλάρια (365 δις στην περίπτωση της Ελλάδας).

Ως γνωστόν, το σύγχρονο Ελληνικό Κράτος αναγνωρίστηκε το 1828, με αντάλλαγμα τη σύναψη δυσμενών δανείων. Οι ιστορικές εξελίξεις των επόμενων 150 χρόνων, η ένδεια, η έλλειψη παιδείας, και η δυσκολία πρόσβασης στην πληροφορία αποτέλεσαν τροχοπέδη στη διαμόρφωση υγιούς πολιτικής σκέψης σε μεγάλου ποσοστό του πληθυσμού.

Αντ’αυτού, η ψευδαίσθηση συμμετοχής στα κοινά εκφραζόταν διαχρονικά με το διαχωρισμό του λαού σε κυρίως ξενόφερτα διλήμματα (Αγγλικό, Γαλλικό, Ρωσικό κόμμα, Βενιζελικοί, Βασιλικοί, Αριστεροί, Δεξιοί κλπ).

Θα περίμενε κανείς τουλάχιστον ότι, από τη μεταπολίτευση και μετά, με την άνοδο του μορφωτικού και βιοτικού επιπέδου καθώς και την αύξηση στον αριθμό των έντυπων και ηλεκτρονικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, ο Έλληνας πολίτης θα ήταν σε θέση να κατανοήσει καλύτερα το πολιτικό του περιβάλλον. Φαίνεται όμως ότι η πληθώρα των πληροφοριών μάλλον τον αποσυντόνισε.

Πραγματικά, τα Μεσα Ενημέρωσης, αντί να αποτελέσουν εργαλεία στην υπηρεσία του πολίτη, κατέληξαν τα ίδια να καθορίζουν στον πολίτη το τί είναι είδηση. Ειδικά απο τη δεκαετία του ’90 και μετά, όταν δόθηκαν οι άδειες για τα πρώτα ιδιωτικά κανάλια και ιδιωτικές σχολές δημοσιογραφίας. Όπως είχε προβλέψει δεκαετίες πριν ο Μάρσαλ Μακλούχαν, το μέσον είχε γίνει το μήνυμα (‘The medium is the message’).

Οι ιδιοκτήτες των Μέσων απέκτησαν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα μεγάλη κοινωνική ισχύ, την οποία χρησιμοποίησαν για την προώθηση ιδοτελών τους σκοπών. Αυτό επιτεύχθηκε μέσω κυρίως της πολιτικής προπαγάνδας, προσφέροντας τα κανάλια και τις εφημερίδες τους ως πλατφόρμα προώθησης πολιτικών και κομμάτων, που ως στόχο είχαν να διχάσουν την ελληνική κοινωνία.

Παράλληλα, κατάφεραν να αποσπάσουν την προσοχή μεγάλου μέρους της κοινωνίας απο τα σημαντικά θέματα -πολιτική, οικονομία, επιστημονική πρόοδο κλπ- προβάλλοντας ενδελεχώς άρτο και θεάματα. Ριάλιτι, λάιφστάιλ, ποδόσφαιρο και πρωινάδικα έφτασαν να κατέχουν τη μερίδα του λέοντος στις περισσότερες συζητήσεις. Οι δε παρουσιαστές – δημοσιογράφοι καθιερώθηκαν στην κοινωνική συνείδηση ως αυθεντίες, με αποτέλσμα να ασκούν τεράστια επιρροή στην κοινή γνώμη.

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, κυρίως η τηλεόραση, έχουν αποκτήσει τη μορφή μιας άτυπης εξουσίας – η λεγόμενη τέταρτη εξουσία-, έχοντας υποκαταστήσει στη συνείδιση μεγάλου μέρους των πολιτών τους πραγματικούς θεσμούς.

Αλήθεια πόσοι γνωρίζουν το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους; Το Σύνταγμα, τους Νόμους, τις Εξουσίες (Νομοθετική, Εκτελστική, Δικαστική) και ποιά είναι τα όρια δικαιοδοσίας της καθεμίας; Ελάχιστοι.

Οι περισσότεροι συνέλληνες πίστεψαν ότι η χώρα χρωστάει. Γιατί τους το είπαν τα κανάλια. Χωρίς να κοιτάξουν τον επίσημο προυπολογισμό. Επίσης πίστεψαν ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα μας σώσει. Χωρίς να αναρωτηθούν τί δουλειά έχει μια Μη Κυνερνητική Οργάνωση στις υποθέσεις ενός Κυρίαρχου Κράτους. Και χωρίς βέβαια να αναρωτηθούν από που βρήκε το ΔΝΤ τα χρήματα για να μας σώσει.

Οι περισσότεροι συνέλληνες δεν κατάλαβαν ότι με την υπογραφή των μνημονίων η χώρα μας εκχώρησε την εξουσία σε ιδιώτες. Ούτε γνωρίζουν ότι η Ελληνική Δημοκρατία είναι εταιρία με αριθμο στο US Securities Exchange Commission.  Γιατί φυσικά δεν το είπαν τα κανάλια. Ούτε αναρωτήθηκαν πως οι αρμοδιότητες των ΔΟΥ πέρασαν εν μια νυκτί στην ΑΑΔΕ, μία αρχή φάντασμα χωρίς νομική και κρατική υπόσταση. Γιατί δεν διάβασαν το ΦΕΚ. Ας μη μιλήσουμε για τα μνημόνια...

Παρατηρείται λοιπόν στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού άγνοια των θεσμών, αλλα κυρίως των ατομικών και πολιτικών του δικαιωμάτων. Πράγμα παράλογο, ιδιαίτερα εαν αναλογιστεί κανείς ότι, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ‘ζώον πολιτικό’.

Μήπως λοιπόν η αδιαφορία για τα κοινά είναι εμμέσως χειραγωγούμενη;

Ήδη από τη σχολική ηλικία, παρατηρούμε ότι ελάχιστη βαρύτητα δίνεται στο μάθημα της πολιτικής αγωγής, το οποίο διδάσκεται πλέον μόνο ως δίωρο μάθημα στην Γ’ γυμνασίου.

Στα επίσημα κρατικές ιστσελίδες οι πληροφορίες όσον αφορά το πολίτευμα είναι λιγοστές. Στην αρχική δε σελίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας, την πιο περίοπτη θέση καταλαμβάνει ο λογαριαασμός κοινωνικής δικτύωσης της τέως Προέδρου...

Επίσης, μήπως κάποιοι θέλουν τους πολίτες να παραιτηθούν από τα δικαιώματά τους;

Το 2005, κατά την τελετή ανάληψης της Προεδρίας της Ελληνικής Δημοκρατίας από τον Κάρολο Παπούλια, η τότε Πρόεδρος της Βουλής ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής:

«[...] Τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη θα υποστούν μεταβολές καθώς θα μπορούν να προστατεύονται, αλλά ίσως και να παραβιάζονται από αρχές και εξουσίες πέραν των γνωστών και καθιερωμένων και πάντως η δημοκρατία θα συναντήσει προκλήσεις και θα δοκιμασθεί, από ενδεχόμενες νέες μορφές διακυβέρνησης».

Όντως, λίγα χρόνια αργότερα η Ελλάδα θα εκχωρούσε την Εθνική της κυριαρχία στο ΔΝΤ, μία Ανεξάρτητη Αρχη – φάντασμα θα υποκαθιστούσε κρατικές λειτουργίες, ενώ παράλληλα Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις θα αναλάμβαναν στην πράξη τη διακίνηση μεταναστών και προσφύγων στην Ελληνική επικράτεια, με την ανοχή ή/και εθελοτυφλία των επισήμων Αρχών και Εξουσιών.

Συμπέρασμα, εάν οι Έλληνες συνεχίσουν να αδρανούν πολιτικά, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να μην πληρούνται πλέον οι προϋποθέσεις για την τήρηση του Συντάγματος, όπως αυτές περιγράφονται στο περίφημο Άρθρο 120. Οφείλουν λοιπόν να αναζητήσουν μία νέα υγιή δίοδο συμμετοχής στα κοινά και παράλληλα να αποσχιστούν από τα συστημικά κόμματα, με τα οποία έχει εσφαλμένα ταυτιστεί η πολιτική στην Ελλάδα.

Τέλος, είναι καιρός να αναρωτηθούμε εάν η υπάρχουσα πολιτειακή δομή είναι πλέον ικανή να ανταποκριθεί στις κοινωνικές προκλήσεις της σημερινής εποχής. Υπάρχουν άραγε εναλλακτικές ολοκληρωμένες προτάσεις.